علوم تربیتی

روانشناسی کودک از روی نقاشی

مجموعه: روانشناسی کودکان

این تصویر، گرایش كودك به اجتماعی بودن، سرزنده بودن و تحرك و تا حدی، بیش‌فعالی را نشان می‌دهد. كودك، از خلاقیت به‌نسبت بالایی برخوردار است. میل كودك به مدیریت و تسلط بر هم‌سالان و تا حدودی بر اطرافیان، از این نقاشی، قابل برداشت است. هم‌چنین نمی‌توان نوعی تعارض و دوگانگی را در این نقاشی نادیده گرفت. احتمال می‌رود كودك، در مواقعی، دچار خشم و اضطراب می‌شود كه بهتر است كودك را از محرك‌های آزاردهنده محیطی كه او را تحت فشار قرار می‌دهند، دور نگه داشت.

اولین مرحله ترسیم آدمك، از سه سالگی است. در این سن، آدمك ترسیمی، معمولا از یك دایره نامنظم كه معرف سر آدمك است، تشكیل و به‌مرور، خطوطی به‌عنوان دست و پا، به آن افزوده می‌شود. این نقاشی با توجه به سن كودك، كاملا طبیعی و استفاده از رنگ‌های شاد برای كشیدن دو سر بزرگ كه می‌تواند بیان‌گر پدر و مادركودك باشد، نشان‌دهنده احساس خوب كودك نسبت به والدینش است.

كودك، خود را در ابعادی بسیار كوچك و با فاصله از پدرش ترسیم كرده است كه می‌تواند جای كمی تعمل داشته باشد و این‌گونه برداشت كرد كه كودك، خود را از پدرش دور می‌داند یا از او می‌ترسد و بیش‌تر، به مادرش پناه می‌برد كه البته باید باز هم تاكید كرد كه بدون مشاهده دقیق كودك و شرح حال گرفتن از خانواده، نمی‌توان به‌طور قاطع، درباره كودك و خانواده قضاوت كرد.

كودك، در دومین مرحله رشد ترسیم قرار دارد و به‌مرور، ترسیمات و نقاشی‌های او، كامل‌تر و پخته‌تر خواهند شد. كودك، به اعضای خانواده خود، بسیار علاقه‌مند و ارتباط او با همه آن‌ها، به یك نسبت، صمیمانه است. كودك، به جلب محبت و توجه، تمایل نشان می‌دهد، در بیان احساساتش، مشكلی ندارد و كودكی است كه رفتارهایش، تاحدودی، با ملایمت همراه است. هم‌چنین گرایش به نظم و ترتیب، احساس امنیت و آرامش در خانواده و پرجنب‌وجوش بودن را نمی‌توان در كودك نادیده گرفت.

در و پنجره در این نقاشی، نشان‌دهنده روابط نزدیك بین كودك و اطرافیان، تمایل به برون‌گرایی و مشاركت در كودك است. هم‌چنین، پنجره در این نقاشی، با پرده تزیین شده كه نشانه احساس خوب كودك به زندگی است.

خانه و درخت كه می‌توانند به ترتیب، سمبل مادر و پدر باشند، در كنار هم و با فاصله‌ای نزدیك از هم قرار دارند كه نشان‌دهنده روابط مساعد والدین در خانواده است. درختی كه كودك ترسیم كرده است، ثمره و میوه دارد كه بیان‌گر احساس امنیت كودك نسبت به پدر و هم‌چنین تامین نیازهای كودك توسط خانواده است.

كودك، هنگام بازی با حیوانات، فاصله‌ای بین خود، درخت و خانه قائل شده كه از این طریق و با زبان كودكانه خود بیان می‌كند كه در آرامش كامل و با احساس امنیت نسبت به حضور دایم والدین خود، می‌تواند به كشف و كنجكاوی در محیط بپردازد و می‌توان اطمینان داشت که كودك، هنگام ورود به مدرسه، اضطراب جدایی نخواهد داشت.برخاستن دود از دودكش خانه هم در این نقاشی، از جو عاطفی و گرم خانه، حكایت دارد.

منبع: مجله شهرزاد